سرطان:
سرطان یا Cancer عنوانی است که به انواع مختلفی از بیماریها اطلاق میشود که حاصل رشد و تکثیر بی رویه و بی برنامه سلولهای بدن می باشدآنچه در همه این بیماریها مشترک است نقص در مکانیسم های تنظیم کننده رشد طبیعی ,تکثیر و مرگ سلول است.
سلولهای سرطانی دارای قابلیت تهاجم به بافتهای مجاور و درنهایت گسترش به مناطق دیگر بدن را دارند . سرطان تحت تأثیر عوامل مختلف محیطی و ژنتیکی ایجاد شده و با علائم و شکایت های جسمی متعدد همراه است رشد لجام گسیخته سلولهای سرطانی نه تنها در محل اولیه با مکانیسم تخریب و تهاجم و اشغال فضای موجود سبب بروز علائم می گردند بلکه با پیشرفت از طریق خون و دستگاه لنفاوی و درگیری سایر ارگان ها (متاستاز) سبب بروز علائم و نشانه های خاص در ارگان درگیر نیز می شود .
بیماری به طور عمده در اثر تماس افراد با ماده سرطان زا بر اثر استنشاق ,خوردن،آشامیدن و مواجهه در محل کار و محیط ایجاد می شود . شیوه زندگی وعادات فردی مانند استعمال دخانیات ، در معرض نور خورشید قرار گرفتن به مدت طولانی ،تغذیه نامناسب و عدم تحرک به نسبت عوامل ژنتیکی و ارثی نقشهای بیشتری در اتیولوژی سرطان دارند . دغدغه ای که امروز سرطان را به عنوان یک معضل بهداشتی در سطح جهان مطرح می کند و مبارزه با آن را جزو اولویت های بهداشتی درمانی قرار می دهد رشد رو به افزایش تعداد مبتلایان به این بیماری در سطح جهانی به ویژه در کشور ما می باشد .
در حال حاضر تقریباً 20 میلیون نفر در دنیا با سرطان زندگی می کنند در سال 2020 این رقم احتمالاً به بالای 30 میلیون نفر می رسد.اثرات سرطان بسیار بیشتر از تنها تخمین تعداد بیماران است .تشخیص اولیه سرطان هنوز برای بسیاری از بیماران یک واقعه کشنده تلقی می شود .بیش از یک سوم بیماران حالتهای اضطراب و افسردگی را تجربه می کنند . سرطان به میزان یکسانی برای خانواده فرد نیز حالت استرس زا خواهدداشت و بطور عمیقی برموقعیتهای اقتصادی و عملکرد روزانه خانواده بیمار تأثیر می گذارد.
این در حالی است که حدود یک سوم موارد از 10 میلیون مورد جدید سالیانه سرطان ،قابل پیشگیری و یک سوم موارد نیز با توجه به قابلیت های تشخیص زودرس و مناسب قابل درمان هستند . مابقی مبتلایان می توانند خدمات حمایتی و تسکینی را به نحوی دریات دارند که از تألمات آنها کاسته شده و حیات را با آرامش بدرود گویند.
آنچه امروزه اجرای روش های مناسب پیشگیری و درمان بیماریهای سرطانی را الزامی می سازد تغییر جایگاه بیماریهاست . به طوری که انواع بیماریهای واگیر که روزگاری اولین علل مرگ و میر به حساب می آمدند امروزه به طور نسبی تحت کنترل در آمده اند . در حالی که بر اساس آخرین بررسی های آماری و اپیدمیولوژیک در ایران بعد از بیماریهای قلبی و عروقی و حوادث ،سرطانها سومین عامل مرگ ومیر به حساب می آیند در چنین شرایطی برنامه ریزی کنترل سرطانها که زیر بنای آن پیشگیری اولیه ،غربالگری ،درمان و خدمات تسکینی ،نظام جمع آوری ،ثبت ،بررسی و تحلیل اطلاعات موارد جدید سرطانی می باشد یک ضرورت سیاست بهداشتی کشور است.